Op reis gaan met een EV - deel 2
Deel 2 - Range anxiety vermijden
In de vorige blog legden we uit hoe we onze reisroute heel eenvoudig konden plannen door middel van een app zoals ABRP. Die berekende aan de hand van een ‘theoretisch’ verbruik welke laadpunten we zouden kunnen gebruiken. Je mag maar hopen dat die app zich niet vergist.
Een vaak gehoorde bezorgdheid over elektrische wagens immers is ‘het beperkte rijbereik’. Er bestaat een Engelse term voor: Range Anxiety. Mensen maken zich zorgen dat de actieradius van elektrische auto's mogelijk niet voldoende is om lange afstanden af te leggen zonder meerdere keren te moeten stoppen om op te laden. Ze vrezen dat dit de reis aanzienlijk kan vertragen.
Hoe je dit in de praktijk kan opvangen gaan we in deze blog uitleggen, zodat je zonder range anxiety op reis kan vertrekken.
Boordcomputer en gps
Een zeer nuttig instrument in een EV is de boordcomputer. Die meet nauwkeurig het stroomverbruik en geeft het laadniveau van de batterij weer alsook de resterende actieradius. De ingebouwde gps van de wagen gaat met die gegevens aan de slag om een voorspelling te maken van het resterende laadniveau bij aankomst op de bestemming. Dat is heel handig.
Als je een bestemming ingeeft, kan je dus zien hoeveel % de batterij nog zal hebben bij aankomst. In functie van de beschikbare laadinfrastructuur op je bestemming kan je dan al overwegen om onderweg toch nog bij te laden of om door te rijden zonder laadstop. Wie liever de gps van de smartphone gebruikt, zoals ‘Waze’, die moet er rekening mee houden dat hij mogelijk kostbare info over het rijbereik mist.
Actieradius onder controle houden
Maar hoe hou je de actieradius onder controle? En hoe verhoog je de actieradius als die ontoereikend blijkt te zijn?
Er zijn een aantal factoren die het rijbereik bepalen. We overlopen ze kort.
De rijstijl blijft de belangrijkste factor
Blijft nog de voornaamste factor in dit thema: de rijstijl van de bestuurder. Een ecologische rijstijl levert uiteraard een grotere actieradius op. Maar dit vraagt soms wat aanpassingsvermogen van de bestuurder. Een EV reageert gewillig op het gaspedaal, kan als een raket uit de startblokken schieten, en bovendien nog best wel stevig regeneratief in de remmen duiken. Dit alles in een serene stilte, zodat de chauffeur niet altijd beseft dat zijn rijstijl met zijn nieuwe EV nogal heftig is. Het getrouwe referentiekader van de perceptie van snelheid op basis van motortoerentallen en schakelmomenten is immers weggevallen.
Uitrollen is het nieuwe rijden
Een ecologische rijstijl gaat als volgt: Rustig aanzetten vanuit stilstand (geen kick-down!), gematigd optrekken en ver vooruitkijken om te kunnen anticiperen op het verkeer. De meeste bestuurder stoppen te hier al veel energie in de wagen, die er nadien terug uitgeremd moet worden. Hoe minder je moet remmen, hoe zuiniger je rijdt.
Eenmaal op snelheid is een constante snelheid aanhouden belangrijk om het verbruik te beperken. Hiervoor kan je best de cruise control of de snelheidsbegrenzer van de wagen gebruiken. De focus van de chauffeur zou nu moeten liggen bij: ‘wanneer kan mijn voet van het gaspedaal’? Want daar zit het voordeel van het elektrisch rijden: het gewicht van de wagen. Hoezo, het gewicht een voordeel?
Ik verklaar me nader: een elektrische wagen kan heel ver uitrollen zonder aan snelheid te verliezen, en dat zijn gratis kilometers. Helaas gebruiken heel weinig bestuurders de uitroltechniek. De voet blijft op het gaspedaal tot er geremd moet worden, of de adaptieve cruise control doet dit in de plaats van de bestuurder. De motor zal wel regenereren bij het remmen, maar een stuk van die kostbare energie ben je kwijt. Meer uitrollen en minder remmen is het nieuwe rijden met een EV. Probeer de uitroltechniek eens uit en je zal verbaasd zijn hoe vroeg je de voet van het gaspedaal kan halen en hoe lang de wagen op snelheid blijft. Nu pas voel je het echte gewicht van je wagen. Uitrollen lukt niet met ‘one pedal drive, (OPD)’ of in de ‘B’- of ‘Brake’-modus, omdat je het ‘nulpunt’ in je gaspedaal niet voelt. Om je rijbereik te maximaliseren schakel je OPD beter uit (als dat kan).
De optimale snelheid
Naast uitrollen is de optimale snelheid kiezen een belangrijk gegeven. Het lijkt logisch dat sneller rijden gelijk staat met sneller aankomen, maar dat klopt niet bij een EV. Het grootste ecologische nadeel van snel rijden is de toenemende luchtweerstand die overwonnen moet worden. En die stijgt met het kwadraat van de snelheid. Bij een EV betekent dat concreet dat het rijbereik afneemt bij snel rijden waardoor er meer laadstops nodig zijn. En die willen we nu net vermijden. Wie zijn snelheid matigt zal sneller aankomen dan wie met zware voet reist. De optimale snelheid van een EV zal eerder bij de 110km/u liggen dan bij 125km/u. Die 15km/u maken echt wel een verschil. Veel hangt af van de stroomlijn van de geladen wagen. Met een dakkoffer of aanhangwagen kan de optimale snelheid nog lager liggen.
De actieradius verhogen
Maar hoe kan je nu het rijbereik verhogen op een lang traject? Heel eenvoudig: matig je snelheid. Als je bv. 120km/u rijdt en de gps meldt dat het batterijniveau 0% zal zijn bij aankomst, panikeer dan niet, maar verlaag je snelheid naar 110km/u. Als dat nog niet voldoende is, verlaag dan je snelheid naar 100km/u, enz. De gps zal rekening houden met de nieuwe snelheid en het batterijniveau zal stijgen. Maar wat als je in een file terechtkomt, ga je dan aan de kant moeten met een lege batterij? Helemaal niet, een file is niet leuk, maar niet nadelig voor het rijbereik van een EV. De zuinigste snelheid van een EV ligt tussen de 30 en de 40km/u. Dat betekent dat die heel efficiënt met filerijden omgaat.
De praktijk
Voor onze roadtrip door Zweden namen we de fietsen mee. Gelukkig hadden we al wat ervaring opgedaan met het rijden met een fietsenrek op de Polestar. Zo hadden we al een goed idee van het meerverbruik.
De maximale snelheid hebben we tijdens de roadtrip beperkt tot 110km/u. Als we die snelheid op de snelweg aanhouden, dan ligt het verbruik van de wagen ongeveer 25% hoger dan zonder fietsendrager. Het gemiddelde verbruik over de volledige roadtrip bedroeg 19,7 kWh (via de boordcomputer). Dat is voor ons een aanvaardbaar compromis, waarbij we telkens gemakkelijk 280km rijbereik hebben tussen twee laadstops. Tijdens de vakantieperiode zijn de autowegen sowieso al druk bezet, waardoor sneller proberen te rijden zelden loont. We mogen stellen dat een reis in de zomer, met de fietsen erbij, hetzelfde rijbereik biedt bij onze wagen als een skivakantie in de winter (zonder fietsenrek). Het extra gewicht van bagage speelt een veel mindere rol bij het verbruik of rijbereik.
Om een constante snelheid aan te houden, verkies ik de snelheidsbegrenzer
boven de cruisecontrol. Zo heb ik volledige controle over acceleratie, remmen en uitrollen via de pedalen. OPD is standaard uitgeschakeld om maximaal te kunnen uitrollen. De Polestar beschikt immers over ‘blended braking’: als het rempedaal wordt ingeduwd, wordt er eerst geregenereerd zonder de fysieke remmen aan te spreken. Als de regeneratie niet voldoende is om de wagen af te remmen, dan pas worden de remmen ingeschakeld. De bestuurder merkt hier niets van. Maar door tijdig te remmen, gaat de remenergie maximaal naar de batterij.
Onze ingebouwde gps maakt een realistische schatting van het batterijniveau bij aankomst. Zo zijn we nog nooit aan de kant moeten gaan staan met een lege batterij. Als de gps aangeeft dat het rijbereik krap zal zijn, dan is snelheid matigen altijd de eerste stap. Door de vele waarschuwingen op het dashboard is het quasi onmogelijk om de batterij onbewust leeg te rijden.
Hoe je de oplaadtijd op reis tot het minimum beperkt, vertellen we je graag in een volgende blog.
Om je actieradius te verhogen, geven we je graag volgende tips mee:
- Probeer eerst wat ervaring op te doen tijdens een lange rit thuis vooraleer je op vakantie vertrekt. Zo heb je een beter zicht op het reële verbruik van de wagen en zo leer je de boordcomputer te vertrouwen.
- Ben je een fervente Wazer, overweeg dan toch nog om de ingebouwde gps van de wagen te gebruiken. Die houdt rekening met de info van de boordcomputer en de batterij om je rijbereik nauwkeurig te berekenen.
- Denk je er aan om een dakkoffer, aanhangwagen of fietsenrek te gebruiken, test deze dan ook een paar keer thuis om het meerverbruik in kaart te brengen. Zo kom je niet voor verrassingen te staan.
- Check de bandenspanning.
- Tijdens de winter is het aan te raden om het interieur van de wagen al voor te verwarmen terwijl hij oplaadt. Dan zal de verwarming bij vertrek veel minder rijbereik van de batterij verspillen.
- Rij met zachte voet en kijk zover mogelijk vooruit en anticipeer in het verkeer. • Hou zo veel mogelijk een constante snelheid aan d.m.v. cruise control of snelheidsbegrenzer.
- Buig het gewicht van je wagen om tot een voordeel: maak gebruik van de ‘uitroltechniek’ om gratis kilometers te rijden.
- Beperkt de snelheid tot 110km/u op de snelwegen om je rijbereik te optimaliseren.
- Merk je tijdens het rijden dat je rijbereik onvoldoende is, verlaag dan je snelheid in stappen van 10km/u. De ingebouwde gps zal het toegenomen rijbereik herberekenen.
- Sla niet in paniek als je in een file belandt. Voor het rijbereik heeft het geen nadelig gevolg.
Benieuwd naar het vervolg?
Naar deel 3
